Çoğunlukla bir kemiğimiz kırıldığı zaman tüm belirtileri ile bunu anlarız.Bölgede belirgin şişlik,ağrı,deformite oluşur.Ancak bazen kemikleriniz hiçbir şikayet oluşturmadan da kırılabilir. Bu özellikle el bileği kemiklerinden skafoid kemik için çok tipik olan bir problemdir. Birçok kişi skafoid kemiği kırıldığı zaman elbileğin de çok az şişlik dışında bir bulgu olmadığı için bunu basit bir el bileği yaralanması zannedebilir.

Skafoid kemik el bileğimizin baş parmak tarafında ve baş parmak ile ön kol kemiklerinin sonlandığı bölgenin arasında yeralır. Böbrek şeklindedir. Kemiğin kan damarları kemiğin tepesinden başlayarak aşağı doğru yayılır. Ancak en sık yaralanmalar sonrası kırık, kemiğin orta veya alt bölgelerinde oluşur. Burada kan damarlarının aşağıda kalan bir bölgeyi beslemekte çektiği güçlüğe bağlı olarak kaynamanın uzun sürmesi,kaynamama gibi sorunlarla karşılaşmasına neden olur.

Kimler Risk Altında?

Skafoid kırıkları el bileği karpal kemik yaralanmalarının %60'ını oluşturur. 20-40 yaş erkekler de ensık olarak çocuklarda ve çok yaşlılarda daha az sıklıkla görülür. El bileğinin üzerine düşme sonrasın da sık görülür.Yere çarpma esnasında el bileğinin açısı kırığın hangi bölgede oluşacağını belirler. Eğer el bileği çarpma esnasında 90 derece ve üzerinde bükülecek olursa skafoid kemik, 90 derecenin altında bükülecek olursa önkol kemikleri el bileği seviyesinden kırılır. Bu olay en sık spor yaralanmaları veya motor kazaları sonrasında görülür.

Skafoid Kırıkları Belirti ve Bulguları

• El bileğinin başparmak tarafında ağrı ve gerginlik.
• Hareket ile aşırı ağrı oluşumu
• El bileği etrafında şişlik
• Ağrı zaman içersinde azalıp tekrar ve daha derinden gelen ataklar ile seyredebilir.
• Başparmağı hareketlendiren iki tendonun arasında mevcut olan üçgen tarzındaki anatomik enfiye kutusu=anatomic snuffbox’ olarak adlandırılan bölgede ağrı olması çok karekteristik bir bulgudur.

Skafoid Kırıkları Tanısı

Eğer el bileğinizin üzerine düşmüşseniz ve ağrınız size çok ciddi olmayan bir el bileği problemi gibi geliyorsa HEMEN ORTOPEDİ UZMANINIZA BAŞVURUN! Doktorunuz sizden olayın detaylarını isteyecek,düşme tarzınızı sorgulayacak,muayene ile hassas bölgeleri tespit edecek ve kemik dokuyu incelemek üzere röntgenlerinizi çektirecektir.Eğer kemik uçları birbirinden tamamı ile ayrışmamış ise çekilen röntgenlerde kırığı görmek çok zor olabilir.Hatta doktorunuz röntgenler de kırık görmese bile ilk hafta için size bir alçı uygulaması yapabilir.

Kesin tanı travmadan 3 gün sonra çekilecek olan kemik sintigrafisi ile konabilir.Ya da 1.hafta ile 10. Günler arasında yeni röntgenler çekilerek tanı konabilir.İleri tetkik yöntemleri olan Manyetik Rezonans Görüntüleme(MRI)veya Bilgisayarlı Tomografiden( BT) faydalanılabilir.

Skafoid Kırıkları Tedavisi

Tedavinin şekline kırığın yerine, ayrışmanın miktarına, beraberinde başka yaralanma olup olmamasına göre karar verilir. Çoğunlukla skafoid kırıklarının tedavisi dirsek altı veya üstü baş parmağı da içine alan alçılar ile yapılır. Kırığın kaynama süresi kemiğin tepe bölümü için 6 hafta iken alt uç için 6 aya kadar uzayabilir. Alçının haftalık kontroller ile gevşeyip gevşemediği kontrol edilmeli gerekirse yenilenmelidir. Alçı çıktıktan sonra el bileği eklem hareketini düzenleyici fizik tedavi ve rehabilitasyona başlanmalıdır.

Hemen görülerek alçı tedavisinin başlandığı skafoid kırıkları bile bazen uygun şekilde iyileşmiyebilir. Nonunıon (kaynamama) ile karşılaşıldığı zaman cerrahi tedavi ile kemik grefti ve internal fiksasyon uygulanmalıdır.Bu yöntemle % 75 başarı sağlanabilir.

Kırığın ayrışmış olduğu durumlarda cerrahi tedavi tercih edilir. Ameliyat esnasında kemik uçları biraraya getirilerek vida yada teller ile tutturulur. Zaman zaman kemik grefti kullanılabilir.
Skafoid kemikleri çok uzun zamanda iyileşir. Tanı da gecikme kaynama şansını azaltır ve ileride problemler yaşanmasına neden olur. En önemli komplikasyonu artritis olup ağrı gidermek için eklem dondurucu operasyonlar uygulanmak zorunda kalınabilir.