Şimdi bir ekstra konu daha var.O da kıkırdak. Bu da çok önemli bir şey. Çünkü bu ön çapraz bağ ve menisküs problemleri daha çok genç yaşlarda görülürse de menisküs ve kıkırdak lezyonları en genç yaşlardan çok erken yani on dört on beş yaşında görülebildiği altmış, yetmiş, sekseninde bile görülebilir. Şimdi kıkırdak ve kıkırdak kemiğin kaplayan bir kaplama. Üç, dört, beş tur yerine göre milimetre kalınlığında olabilir. Bilirsiniz bu tavuk filan yerken hani eklemlerinin üstünde beyaz porselen gibi bir örtü vardır. Pürüzsüz. Bu kıkırdaktır. Kıkırdak dokusunun iki tane çok büyük önemi var. Bir tamamen tamamen ağrısız olmasının önemi şu. Şimdi siz herhangi bir yerde kemiğinize şöyle bastırın. Bayağı kuvvetlice sıkı açır canınız.Fakat diyelim ki ben işte yetmiş beş kiloyum. Basıyorum yere. Dizim acımıyor. Şimdi yetmiş beş kiloyla siz parmağınıza bir kemiğinize bassanız ağrıdan duramazsınız. niye? Çünkü kıkırdak. Tamamen ağrısız. Yani eklemi ağrısız yapan şey kıkırdaklık. Öncelikle bu bir. İkinci önemli tabii bu kötü yönde bir önemli kısmı da bir yaşından sonra yeni kıkırdak hücresi üremez. Kıkırdak hücreleri büyür ama yeni kıkırdak hücresi üremez. Şimdi onun için kıkırdak eklemde birinci derecede korunması gereken dokudur. Fakat yani kıkırdak, değişik derecelerde bir en hafif, dört, en ağır olmak üzere dört derecede yararlanabilir. Şimdi haşiminde birinci ya da ikinci dereceden birtakım bu yine sportif faaliyetlere bağlı kıkırdak şeyleri var. Onları ben biraz ameliyat sırasında da düzelttim. Şimdi bakın sorunsuz oynuyor ama muhtemelen ileride bu değişik problemlere gebe olabilir.Zaten genellikle olur. Kıkırdağın büyük ölçüde kaybının adı kireçlenmedir. İşte o hani dizi kireçlenen insanların bastığındaki şiddetli ağrılar protez ihtiyaçları vesaire de bu kıkırdak kaybından meydana gelir. Şimdi kıkırdak kayıplarında ne yapıyoruz? Daha önce bunları anlattım. Bu işte tabletler var glukozamin, tabletleri ya da diz içine yapılan iğneler. Bunlar işe yaramıyorsa cerrahi önerebiliyoruz. Cerrahide ne yapıyoruz? Şimdi kıkırdaklara birkaç tane şey yapabiliriz. Bir kere çok büyük kısmını biz dediğimiz bu demin anlattığım iki küçük delikten yapılan işlemle yapıyoruz. Ne yapıyoruz? Mesela şurada bir kıkırdak hasarı var. Bu birinci, ikinci derece, şu bölgede ve kıkırdak püsküllenmiş, sarkıt dikitler oluşmuş. Şu gördüğünüz aletin kıkırdak olan içini vardır bu kemik için. Bunlar şu şekilde artrosko tıraşlayabiliyoruz. Yalnız burada çok şimdi bunu traşlamak demek dibine kadar, kemiğe kadar ulaşmak demek değil. Burada cerrahi tecrübe birinci derecede bunlar için önemli. Gereğinden fazla kıkırdak tıraşlarsanız bu eşittir o kıkırdağınız kayboluyor demektir. Bu da tıbben belki ameliyatı gerektirdiğinden çok daha ciddi bir durum olabilir. Onun için kıkırdak cerrahisi ve ön çapraz bağ cerrahisi özellikle çok çok özel bilgi ve deneyim gerektirir.