Romatoid artrit (RA), vücuttaki, baştan aşağı tüm eklemleri tutan sistemik bir hastalıktır. Sonunda, romatoid artritli hastaların % 90'nında ayak ve ayak bileğine bağlı semptomlar gelişir. Çoğunlukla, semptomlar, başlangıçta ayak parmaklarında ve ön ayakta belirir, daha sonra arka ayak veya ayağın arka kısmında ve son olarak da ayak bileğinde ortaya çıkarlar. Ayak ve ayak bileğinin etkilendiği, diğer inflamatuar hastalık tipleri; gut, ankilozan spondilit, psöriatik artrit ve Reiter sendromudur.

Romatoid artritin tam sebebi bilinmemektedir; fakat birkaç teori vardır. Bazı kişiler, genlerinden ötürü romatoid artriti geliştirebilirler. Bununla beraber, çoğunlukla, kimyasal veya çevresel tetikleyiciler, hastalığı aktive ederler. Romatoid artritte, vücudun immün sistemi kendine karşı dönmüştür. Vücut, eklemleri koruma yerine, eklemlerin inflamasyonuna ve ataklarına neden olan maddeler üretir. 

Belirtiler ve Semptomlar

Romatoid artritin en çok görülen semptomları; ayakta ağrı, şişme ve sertliktir. Semptomlar, çoğunlukla birkaç eklemde birden ve her iki ayakta görülür. Ekleminizde veya ayak tabanınızda veya ayak tarağında (ayak topunda)ağrı hissedebilirsiniz. Ekleminiz sıcak (ılık) olabilir ve yürüdükçe etkilenebilir. Nasırlarınız veya bunyonlarınız gelişebilir ve ayak parmaklarınız bükülmeye başlar ve pençe parmak ve çekiç parmak diye adlandırılan sert bir pozisyon alabilirler.

Eğer arka ayağınız (ayağın arka kısmı) ve ayak bileğiniz etkilenirse, kemiklerin pozisyonları eklemlerde değişebilir. Bu, ağrı ve yürümede güçlükle sonuçlanan ayak tabanınızdaki uzun arkusun (kavsin), çökmesine neden olur (düz tabanlık).

Romatoid Artritin, vücudun bütün sistemlerini etkilemesinden dolayı, ateş, çabuk yorulma ve iştah kaybı hissedersiniz. Eklemlerinizin etrafında, özellikle dirsek ekleminizde şişlik gelişebilir.

Teşhis

Bazen, ayaklarınızdaki artrit semptomları, romatoid artritinizin olduğunun ilk göstergesidir. Doktorunuz, tıbbi hikayeniz, mesleğiniz ve eğlence aktiviteleriniz hakkında soru soracağı gibi ayaklarınız ve bacaklarınızda devamlı veya önceden mevcut olan diğer durumları da bilmek isteyecektir.Her iki ayakta, aynı eklemlerde veya birkaç eklemde, semptomların görülmesi romatoid artritin mevcut olabileceğinin bir göstergesidir. Doktorunuz, eklemlerinizde ne kadar fazla tahribat olduğunu görmek için röntgen grafilerinizi isteyecektir.

Kan testleri, anemik olup olmadığınızı veya romatoid artritte sıklıkla mevcut olan romatoid faktör diye adlandırılan bir antikorun olup olmadığını gösterecektir. Eğer henüz, yeni teşhis edilmiş romatoid artrit hastasıysanız; siz ve doktorunuz bu hastalığın, muhtemelen, ayak ve ayak bileğinize yayılacağının farkında olmalısınız. Şişme ve ayak ağrısı gibi erken belirtileri gözleyin. 

Tedavi

Romatoid artritli bir çok insan, ağrılarını, ilaç alarak ,egzersiz yaparak kontrol edebilir. Aspirin veya İbuprofen gibi bazı ilaçlar ağrıyı kontrolde yardım ederler. Methotrexate, Prednisone, Sulfasalazine ve altın bileşikleri gibi diğer ilaçlar, hastalığın yayılmasını yavaşlatmada yardım ederler. Bazı vakalarda, eklem içersine, steroid ilaçların enjeksiyonu, şişme ve inflamasyonda hafiflemeye yardım edebilir.

Doktorunuz, özel ayakkabılar da tavsiye edebilir. Ayak parmaklarınız serleşmeye veya kıvrılmaya başladığında, ayak tarağı, ekstra derin olan bir ayakkabı giymelisiniz.Sert, topuklu, yumuşak kavisli bir destek kullanmaya ihtiyacınız da olabilir. Daha fazla şiddetli durumlarda, kalıplanmış ayak bileği- ayak ortopedik cihazı, baston veya koltuk değneklerini kullanmaya ihtiyacınız olabilir.

Egzersiz, romatoid artrit tedavisinde çok önemlidir. Doktorunuz veya fizyoterapistiniz, mümkün olduğu kadar fonksiyonel ve bir takım germe hareketlerinden oluşan egzersizleri tavsiye edebilir. 

Cerrahi Seçenekler

Ameliyat, ayak ve ayak bileğinin, romatoid artriti ile birlikte olan bunyonlar ve çekiç parmaklar gibi birkaç durumu düzeltebilir. Birçok vakada, her nasılsa en çok başarılı cerrahi seçim, füzyon ameliyatıdır (Artrodez). Bu ameliyat, sıklıkla, orta ayaktaki, büyük parmakta,topukta ve ayak bileği ekleminde yapılır. Bu yöntemde, eklem kıkırdağı çıkartılır; bazı vakalarda birbirine bitişik kemikler de çıkartılır. Kemikler; plaka ve vidalarla veya çubuklarla kemiğin içinden geçirilerek yerinde tutulurlar.

Cerrah bundan sonra, kalçadan veya bacaktan aldığı bir kemik greftini implante edebilir. Sonuç olarak, kemik ünitesi tek bir solid kemik haline gelir. Bu durum, hareket azalmasına neden olur, fakat ayak ve ayak bileği, genellikle fonksiyonel ve ağrısız olarak kalır. Ayak bileği ekleminin, yapay bir eklemle değiştirilmesi ( Artroplasti ) mümkün olabilir. Bununla beraber, bu teknik rölatif(göreceli ) olarak yeni bir cerrahi tekniktir. Kalça veya diz eklemlerinin değiştirilmesi,uzun zaman içersinde, ameliyatının başarılı olup olmayacağı henüz bilinmemektedir.

Bütün ameliyatlarda olduğu gibi, bazı riskler vardır. Enfeksiyonlar, iyileşmede yetersizlik ve ortopedik cihazların gevşemesi, sık rastlanan problemlerdir. İntravenöz antibiyotikler ve /veya ameliyatın tekrarı gerekli olabilir.Ciddi komplikasyonlar, amputasyonu gerektirebilir;fakat bu durum nadiren olur. 

İyileşme ve Rehabilitasyon

Doktorunuz, ameliyattan sonra kullanmanız için ağrı tedavisini size tarif edecektir. Hastaneyi terk etmeden önce, koltuk değneklerinizi nasıl kullanacağınız size öğretilecektir. Ameliyattan sonra iyileşmek, uzun zaman alacaktır.

İyileşmenizin bir bölümü olarak, göz önünde bulundurmanız gereken bazı noktalar şunlardır:

• Ailenize ve arkadaşlarınıza yemeklerinizi hazırlamanızda ve günlük yaşamınızda diğer aktiviteleri yerine getirmede yardımcı olup olamayacaklarını sorun.
• İlk hafta için veya ameliyattan sonra, ayağınızı mümkün olduğu kadar kalbinizin seviyesinden yüksekte tutun.
• Tarif edilen fizik tedavi egzersizlerinden emin olun. Bu egzersizler, gücünüzü, hareketinizi ve yürüyebilmenizi, yeniden kazanmanıza yardım edecektir.
• Birkaç hafta, ayağınızın üzerine ağırlık vermemelisiniz ve birkaç ay için, özel bir ayakkabı giyebilirsiniz veya ayağınız alçıya alınabilir.
• Muhtemelen, aktivitelerinize ameliyattan 3-4 ay ara verdikten sonra devam edebilirsiniz.

Romatoid artrit, güncel bir tedavisi olmayan progresif (ilerleyen) bir hastalıktır. Buna rağmen,ilaç tedavisi, egzersizler ve ameliyat, hastalığın etkilerini en aza indirger ve gidişatını yavaşlatabilir.